Metan tehlikesi: Emisyonları azaltıp yıkımı önlemenin 3 yolu
Metan, iklimi ciddi bir şekilde tehdit eden güçlü bir sera gazı… Karbondioksit (CO2) sera gazları arasında en yaygın ve bilinen gaz olsa da metanın etkileri sandığımızdan çok daha güçlü. Öyle ki 20 yıllık bir süreçte metanın küresel ısınmaya katkısı CO2’ye göre 80 kat daha fazla. 2022 Methane Tracker’a göre metan gazının, küresel ısınmanın artmasında %30’luk payı var.
*Antropojen bozkır insanların orman örtüsünü tahrip ederek oluşturdukları bozkırlara verilen addır.
Birleşmiş Milletlerin 2021 Metan Değerlendirme Raporu, 2030 yılına kadar metan gazının %40-45 oranında düşürülmesinin küresel sıcaklığın 1.5 derecenin üstüne çıkmaması için gerekli olduğunu gösteriyor.
Metan Gazı Nereden Geliyor?
İnsan kaynaklı metan gazı emisyonunun en büyük kaynağı %32 oranıyla hayvancılık. Bunu petrol ve gaz (%23), atık yönetimi (%20) ve kömür (12%) takip ediyor.
Metan Gazını En Baştan Engellemek
150 ülke gönüllü olarak Küresel Metan Taahhüdünü imzalayarak küresel metan emisyonlarını 2030’a kadar 2020 seviyesinden en az %30 azaltmak için harekete geçmeyi kabul etti. Ancak, şu anki politikalar ve taahhütler alınması gereken radikal aksiyonlara kıyasla yetersiz kalıyor. Yine de metan gazı emisyonunu azaltmak için hepimizin yapabileceği ve dolayısıyla gezegenin ısınmasını yavaşlatmaya ve iklim krizinin en kötü etkilerini hafifletmeye yardımcı olabilecek birçok şey var.
1. Bitki Temelli Beslenme ile Tabağını Yeşillendir
İnek, koyun, keçi gibi geviş getiren çiftlik hayvanları, metan gazı emisyonunun açık ara en büyük kaynağı. Dünyadaki sığır hayvanları sayısının 2050 yılına kadar yaklaşık 2 katından fazla artarak 1 milyardan 2.5 milyara çıkacağının beklendiğini düşünürsek bu büyümeyi durdurmak ve bitki temelli beslenmeye geçmek, hayvan tüketimine olan talebi azaltabilir ve bu on yılda ulaşmamız gereken metan kesintilerine katkıda bulunabilir.
Bitki temelli beslenme sadece çevresel faydalar sağlamıyor, sağlık açısından da çok ciddi avantajlar sunuyor. Örneğin, Birleşik Krallık’taki yetişkinlerin sadece %28’i, 5-15 yaş arası çocukların ise sadece 1%18’i günlük önerilen 5 porsiyon meyve ve sebzeyi tüketiyor.
Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre, bitki temelli beslenmeye geçiş, Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) giderlerini yıllık 1.2 milyar sterlin azaltabilir. Bu bulgular, bitkisel gıdalara yönelmenin sadece daha sağlıklı bir gezegen değil, aynı zamanda daha sağlıklı bireyler ve toplumlar sağlayabileceğini gösteriyor.
Hızla artan metan emisyonları için, IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) uzman değerlendiricisi ve İklim Acil Durum Enstitüsü kurucusu Dr. Peter Carter, “Küresel veganlık artık hayatta kalmak için mecburi” diyerek uyarıda bulunuyor.
Siz de yararlı ipuçları ve kaynaklarla dolu ücretsiz Vegan Olma Rehberimiz ile vegan yolculuğunuza hızlı bir başlangıç yapabilir, bitki temelli diyetlerle karbon ayak izinizi nasıl azaltacağınızı öğrenebilirsiniz.
2. Kurumsal Değişiklik Talep Et
Okul, bakım evi, hastane, hapishane ve işyerleri gibi kurumlarda lobicilik faaliyetleri yürüterek bitkisel menüleri tanıtmak ve mevcut seçeneği veganize etmek sağlıklı bitkisel gıda tüketimini önemli ölçüde artırabilir. Örneğin, New York City’deki hastaneler Greener by Default yaklaşımını benimseyerek mevcut seçeneği bitkisel yaptı ve bu da hastaların %60’ının hastanelerde vegan beslenmeyi tercih etmesini sağladı. Bitki Temelli Anlaşmayı onaylayan ilk Avrupa başkenti olan Edinburgh’ta, okullar şimdiden Etsiz Pazartesi günlerine katılıyor ve belediye, daha fazla insanı bitki temelli bir beslenmeyi benimsemeye teşvik etmek için şehir çapında bitki temelli girişimleri araştırıyor.
3. Çevreyi Kirletenlerin Metan Vergisi Ödemesini Sağlamak
Metan vergisinin ana fikri şirketlerin saldıkları her 1 ton metan için ücret talep edilmesi ve şirketlerin metan emisyonlarını azaltmaları için ekonomik bir teşvik yaratılmasıdır. Ücret, emisyonların neden olduğu çevresel zararı yansıtan bir seviyede belirlenecek ve emisyonlarda daha fazla azalmayı teşvik etmek için zaman içinde artırılabilecektir. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ekonomik Forumu (WEF) gibi önde gelen kuruluşlar, 1 ton CO2 eşdeğeri başına 70 dolarlık küresel metan ücretini desteklediklerini belirtmişlerdir.
Metan vergisi, emisyonları azaltmanın yanı sıra, hayvancılık ve bitkisel tarım için eşit şartlı bir faaliyet alanı sağlayabilir. Hayvansal et ve süt üretimini daha pahalı hale getirerek ve vergi gelirlerini iklim dostu bitkisel gıdaları sübvanse etmek için kullanarak besleyici bitkisel bütünsel gıdaları rekabet gücü yüksek ve herkes için erişilebilir hale getirir..
Siz de Bitki Temelli Anlaşmayı imzalayarak metan vergisini destekleyebilirsiniz. Önerilen küresel anlaşma, Paris Anlaşmasına eşlik edecek ve ulusal hükümetlerin karbon ve metan vergileri ve bitkisel gıdalar için sübvansiyonlar gibi bir dizi politika aracını keşfetmesine izin verecek. Seçilmiş temsilcilerinizle iletişime geçerek onları anlaşmayı desteklemeye ve sürdürülebilir bir geleceğin yolunu açmaya teşvik edebilirsiniz.
Metan Sadece İklim Problemi mi? Tekrar Düşünün!
Metan emisyonlarını azaltmak, iklim krizini ele almanın ötesinde çok sayıda fayda sunar. Azaltmalar, soluduğumuz havanın kalitesini artırabilir ve hava kirliliğiyle ilişkili olumsuz sağlık etkilerini ve maaliyetlerini azaltabilir. Bitki temelli diyetlere geçiş, aynı zamanda taze su kullanımının azaltılmasına ve tarım arazilerinin yeniden yabanileştirme için serbest kalmasına yardımcı olabilir, bu da karbon yutaklarını ve biyoçeşitliliği eski haline getirebilir.
İklim krizi ve gün geçtikçe artan metan emisyonları; sel, kuraklık ve mahsul kıtlığına yol açarak gıda üretimini ve güvenliğini tehdit ediyor. Bu nedenle sıcaklık artışlarını durdurmak için alacağımız her önlem daha sürdürülebilir ve etik bir gıda sisteminin oluşmasına katkıda bulunacaktır.
Sürdürülebilir bir gelecek için harekete geçmeye ve birlikte mücadele etmeye var mısınız? Öyleyse, sizi bugün yerel Bitki Temelli Anlaşma ekibimize davet ediyoruz. Başvuru formumuzu doldurun ve Cuma günleri yaptığımız tanıtım görüşmelerimizden birine katılma daveti alacaksınız. Orada görüşürüz!
Kaynak: www.https://plantbasedtreaty.org
Türkçeleştiren: Berkay Yıldırır
Son Düşünceler
İklim acil durumu, metan tehdidini göz ardı ederek üstesinden gelinmesi imkansız olacak varoluşsal bir kriz… Ancak, tüm cephelerde ortak hareket ederek bu zorluğun üstesinden birlikte gelebiliriz. Bu nedenle, önümüzdeki on yılda bitki temelli bir gıda sistemine geçişi talep edebilecek ve uygulayabilecek tutkulu bir iklim aktivistleri hareketini başlatmamız gerekiyor. Böylece hem kendimiz hem de gelecek nesiller için daha güvenli yarınlar yaratabiliriz.
