Bilim insanları uyardı: Dünya, 2027 yılına kadar 1,5°C iklim eşiğini aşabilir
Bilim insanları, 5 yıl içerisinde dünyanın Sanayi Devrimi öncesi sıcaklık seviyesini 1.5°C aşacağını kesin olarak görüyor ve bu konuda uyarılarda bulunuyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne (WMO) göre, bilim insanlarının uyardığı kritik 1.5°C eşiğinin aşılması kalıcı olursa korkunç sonuçlara yol açabilir. Bununla birlikte BM, küresel iklim üzerindeki insan etkilerinin artacağını ve dünyayı hiç bilmediğimiz bir noktaya götüreceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
1.5°C eşiği aşıldığı takdirde ısınmanın giderek daha yıkıcı ve geri döndürülemez etkilere yol açacağının ortaya konmasının ardından ülkeler, 2015 Paris İklim Anlaşması kapsamında, küresel sıcaklıkları Sanayi Devrimi öncesi seviyelerin 1.5°C altında tutmayı taahhüt etmişlerdi.
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Profesör Petteri Taalas: “Paris Anlaşması’nda belirtilen 1.5°C eşiğinin aşılması kalıcı olarak algılanmamalı, uzun süreli bir ısınma olarak düşünebiliriz. WMO, 1.5°C eşiğinin geçici olarak aşacağımız alarmını veriyor” diyor.
Daha önce 1.5°C eşiği hiç aşılmadı. Önceki yıllardaki en yüksek sıcaklık ortalaması, Sanayi Devrimi öncesi dönemin 1.28°C üzerindeydi.
Küresel sıcaklıkların önümüzdeki 5 yılın en az birinde Sanayi Devrimi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde olması ise mümkün…
°C olarak ortalama sıcaklık anomalileri:
Geçtiğimiz hafta WMO’nun yayımladığı basın bültenine göre, 2023 ile 2027 yılları arasında en az bir yıl içinde 1,5°C sıcaklık eşiğinin aşılma olasılığının %66 olduğu ortaya çıktı.
Geçtiğimiz yıl yaşanan sıcak hava dalgalarında Dünya’nın birçok yerinde yeni sıcaklık rekorları kırıldı ama bu yükselişler yalnızca başlangıç… Çünkü WMO bültenine göre iklim bozulması ve gelişmekte olan El Niño Hava Sistemi’nin etkisi birleşerek dünya genelinde sıcak hava dalgaları yaratıyor.
El Niño, Pasifik’te meydana gelen atmosferik bir döngünün parçası… Dünya son 3 yıldır El Niño’nun karşıt aşaması olan ve sıcaklık artışlarını azaltıcı bir etkiye sahip olan La Niña’yı yaşıyordu.
Bilim insanlarının bulgularına göre La Niña’nın bitişi ve yeni bir El Niño’nun gelişmesiyle önümüzdeki 5 yıldan herhangi birinin yeni sıcaklık rekorunu kırma ihtimali %98.
WMO Genel Sekreteri Profesör Taalas: “El Niño sıcaklıklarının gelecek aylarda gelişmesi ve insan kaynaklı iklim değişikliğiyle birleşip dünyayı daha önce hiç deneyimlemediğimiz bir noktaya getirmesi bekleniyor. Bunun; sağlığa, gıda güvenliğine, suya ve çevreye büyük etkileri olacak. Hazır olmalıyız” diyor.
Kuzey Kutbu, dünyanın geri kalanından daha hızlı ısınıyor ve bunun etkileri küresel hava
sistemlerinde, örneğin son yıllarda Kuzey Yarım Küre’de hava akışını bozan “jet fırtınalarına” sebep olacak.
Basın bültenine göre bu yıl Amazon, Orta Amerika, Avustralya ve Endonezya’da daha az yağış bekleniyor. Bu, Amazon için çok kötü bir haber çünkü bilim insanları Amazon için ormansızlaşma döngüsünün bölgeyi yağmur ormanlarından savana dönüştürebileceğinden giderek daha fazla endişe duymaya başladılar. Tüm bunlar, büyük karbon yutakları olarak bilinen yağmur ormanlarına bel bağlayan gezegen için çok kötü sonuçlar doğurabilir.
WMO’nun yayımladığı basın bülteninde öne çıkan başlıklardan biri de önümüzdeki 5 yıl içinde Kuzey Avrupa’da, Alaska’da, Kuzey Sibirya’da ve Sahel’de ortalamanın üzerinde yağış olabileceği…
2023’ten 2027’ye kadar olan her bir yılda yüzeye yakın sıcaklığın, 1850’den 1900’e kadar alınan endüstriyelleşme öncesi ortalamalarının 1.1°C ile 1.8°C üzerinde olacağı tahmin ediliyor.
Dünya, son yıllarda ciddi ölçüde ısındı. 2015 yılında, yani ülkelerin küresel sıcaklık artışlarını sanayi öncesi seviyelerin en fazla 2°C üzerinde tutmasını ve 1.5°C’de tutmak için “çabalar” yürütmesini gerektiren Paris Anlaşması imzalandığında, dünyanın 2015’i takip eden beş yıl içinde 1.5°C eşiğinin geçilme ihtimalinin sıfır olduğu tahmin ediliyordu.
Bu kasım ayında devletler, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP28) bir araya gelecek ve Paris Anlaşması’nda görüşülen hedeflerin ne kadarına ulaşıldığını değerlendirecek. Ne yazık ki “Küresel Envanter” olarak bilinen bu değerlendirme, dünyanın sıcaklık artışlarını 1,5°C ile sınırlamak için gerekli olan sera gazı emisyonlarının 10 yılda %43 oranında azalma ihtimalinin çok uzak olduğunu gösterecek gibi duruyor…
*El Niño, Pasifik Okyanusu özelinde gözlemlenen ancak başta Güney Yarımküre olmak üzere Dünya’yı etkileyen atmosferik bir döngü olan Güney Salınımı’nın sıcak evresidir.
Türkçeleştiren: Zeynep Cesur
Kaynak: The Guardian
