Bir vegan aktivizm yöntemi olarak “vigil”
Vigil, İtalyanca vigilia kelimesinden İngilizceye geçmiş bir kelime olup “uyanık olma hali, bir amaç için uykusuz kalma, adanmış bir seyir ya da inceleme hali” olarak tanımlanabilir. Türkçede gece nöbeti ya da kısaca nöbet olarak karşılığını bulur. Vigil, ilk kez hayvan özgürlüğü mücadelesinde bir aktivizm yöntemi olarak ise 2010 yılında The Save Movement’ın kurucusu Anita Krajnc tarafından kullanılmaya başlanmış.
İsmini 2019 yılında Animal Save Movement olarak revize eden topluluğa üye 900 grup, 70 farklı ülkede faaliyet gösteriyor. Barışçıl bir aktivizm yöntemi olan vigil sırasında vegan gruplarca mezbahaya götürülmekte olan ineklerin, domuzların, koyunların veya tavukların vb. bulunduğu kamyonlar durdurulup, yetkili şahıstan onlarla vedalaşmak için kısa bir süre talep ediliyor ve bu sürede hayvanlara su verilerek ya da mümkün olduğu kadar onlara yakınlaşılarak veda ediliyor. Bu sürece “bear witness” adı veriliyor ve bu ‘tanıklığa katlanma’ anlamına geliyor. Çünkü kamyon kasalarında taşınan canlı varlıkların koşulları çok kötüdür, ölüme gittiklerini bilmektedirler ve onlarla göz göze gelmek, insanla insan dışı hayvanı birbirinden ayırmayan vegan aktivistler için hiç de kolay değildir. Ancak hatırlanması gereken bir gerçek var ki o da, bir yanda kısa bir süre sonra canını yitirecek bireyler varken diğer yanda çekilen keder katlanılabilecek boyutta gibi görünmektedir.
Vigil aktivizmi mezbahaya giden kamyonların önü kesilerek yapılabileceği gibi ölümü bekleyen insan dışı hayvanların esir tutuldukları mezbahalar ya da adaklık kurban kesim yerlerinde de yapılabilir. Esas olan mağdurla tanığın göz göze gelmesidir.
Vigil, iki amaca hizmet eder: Şehir dışlarında kurulmuş mezbahalardan gelen haber, fotoğraf ve anılar göz ardı edilmeye çalışılan şiddeti ve acıyı bir kez daha hayvansal “ürün” satın alarak şiddete katkıda bulunanların bilgisine sunar. Diğer yandan, çoğunluğu büyük şehirlerde doğup büyümüş aktivistlerin etik ya da farklı nedenlerle başladıkları vegan mücadelenin özneleriyle belki de gerçek dünyada ilk kez tanışmalarına sebep olur. Hayvan adaleti için verilen mücadelede mağdurla tanışmak, aktivistlerin daha büyük güç ve kararlılıkla yollarına devam etmelerine zemin hazırlar.
Şu anda Türkiye’de üç merkezde Animal Save grupları var: Ankara, İstanbul ve İzmir. Facebook ya da Instagram hesaplarından kendilerine ulaşabilir, bir sonraki “vigil”de katılma istediğinizi iletebilirsiniz. Eğer şehrinizde bir Animal Save grubu henüz kurulmamışsa kurmak için yine bu hesaplardan ya da kayıtlı numaramızdan bize ulaşabilirsiniz.
Leo Tolstoy’un sözlerinden esinlenilen vigil eylemlerinde sizleri de aramızda görmek dileğiyle:
“Başka bir canlının çektiği eziyet size acı veriyorsa, eziyet görenden uzağa kaçma arzusuna yenik düşmeyin; tersine, daha yakına gelin, acılar içinde olan canlıya mümkün olduğu kadar yaklaşın ve ona yardım etmeye çalışın.”
Nilgün Engin
